Katedra św. Mikołaja cz. 4

W pobliżu poprzedniej tablicy znajduje się też tablica poświęcona żołnierzom AK. Jest to jedna z kliku podobnych tablic umieszczonych w elbląskich kościołach.

Tablica poświęcona żołnierzom AK

Katedra św. Mikołaja cz. 3

W jednej z kaplic bocznych po północnej stronie katedry znajduje się metalowa tablica poświęcona męczeństwu Polakom zamieszkujących Kresy Wschodnie, której fundatorem było Towarzystwo Miłośników Lwowa, Wilna, Grodna i Ziemi Wołyńskiej.

Tablica upamiętniająca mieszkańców Kresów Wschodnich.

Katedra św. Mikołaja cz. 2

Tuż obok tablicy z władcami znajduje się metalowa tablica z historią kościoła. Została ona tam przeniesiona z jednego z filarów wewnątrz budowli.

Tablica z historią kościoła.

Waldemar Rebinin

W zeszłym roku przedstawiałem tablice poświęcone ofiarom Grudnia 1970. Napisałem, że Waldemar Rebinin nie ma odrębnej tablicy a jest wymieniony tylko na wspólnym upamiętnieniu na cmentarzu przy ulicy Agrykola. Okazuje się, że jednak taka tablica jest. Znajduje się ona na ścianie bloku w pobliżu Pomnika Solidarności. Jest niewielka i przez to nie rzuca się w oczy.

Tablica poświęcona Waldemarowi Rebininowi

Katedra św. Mikołaja cz. 1

Katedra św. Mikołaja to najstarsza budowla sakralna w Elblągu. Powstała wkrótce po założeniu miasta, a ze względu na pochodzenie pierwszych elblążan za patrona przyjęto opiekuna żeglarzy. Historię kościoła można przeczytać na tej stronie.
We wnętrzu katedry można znaleźć kilka tablic i innych upamiętnień.
Pierwsze z nich znajduje się w północnym przedsionku. Jest to tablica, na której wypisano polskich władców, którzy odwiedzili Elbląg. Jest tam między innymi Kazimierz Jagiellończyk, Stefan Batory oraz Jan Paweł II.

Tablica z władcami, którzy odwiedzili Elbląg

Kotwica z ulicy Żeglarskiej

Między blokami na ulicy Żeglarskiej znajduje się duża kotwica. Jest to kotwica patentowa typu Halla wyprodukowana w elbląskich Zakładach Mechanicznych "Zamech". Ma ona ruchomy trzon względem podstawy, z którą połączone są ramiona zakończone łapami. Odpowiednio ciężki trzon kotwicy powoduje, że zawsze po rzuceniu przewraca się ona płasko na dno, a w trakcie jej wleczenia przez dryfujący statek obie łapy sukcesywnie zagłębiają się w grunt dna.
Samych Zakładów już nie ma ale kotwica dalej sprawia duże wrażenie.

Kotwica z ulicy Żeglarskiej

Na jednym z ramion można zobaczyć symbol "Zamechu".

Znak firmowy "Zamechu"

Elbląskie twarze cz. 4

Na szczycie budynku przy Aleji Grunwaldzkiej 69-71 znajduje się twarz kobieca. Na zbliżeniu widać, że ma ona czarne oczy, co nadaje jej nieco groteskowy wygląd.

Budynek przy Aleji Grunwaldzkiej 69-71

Zbliżenie twarzy

Nowe Miasto Elbląg

W przyszłym roku wypada 777. rocznica założenia Elbląga. Jednak w tym roku przypada inna rocznica. Otóż 666 lat temu Krzyżacy nadali przywilej lokacyjny Nowemu Miastu Elbląg.
Założone w 1326 roku, początkowo podporządkowane było Staremu Miastu ale zamiarem Krzyżaków było stworzenie przeciwwagi dla tego silnego gospodarczo i mało posłusznego miasta. Plany te jednak nigdy nie zostały wypełnione, gdyż osadzający się w Nowym Mieście drobni rzemieślnicy nie byli w stanie osiągnąć podobnego poziomu co staromiejscy kupcy i armatorzy.
W 1478 roku Nowe Miasto zostało całkowicie podporządkowane Staremu lecz pełna integracja dokonała się po roku 1772, kiedy to Elbląg znalazł się pod zaborem pruskim a nowe władze rozpoczęły rozbiórkę murów obronnych.
Dzisiaj jedynym upamiętnieniem Nowego Miasta jest witraż nad jedną z restauracji przy ulicy Wigilijnej. Znajdują się na nim herby obu Elblągów.

Witraż z herbami

Lapidarium elbląskie

Opisywałem wcześniej miejsca, gdzie znajdują się tablice upamiętniające przedwojenne cmentarze. Dzisiaj pora na miejsce, które cmentarzem było i nadal znajdziemy tam nagrobki. Jest to elbląskie lapidarium usytuowane przy ulicy Sadowej.
Kiedyś byli tu chowani parafianie kościoła Trzech Króli, który ze względu na położenie w środku miasta nie mógł mieć cmentarza przykościelnego.

Przy wejściu na teren lapidarium znajduje się tablica pamiątkowa z napisami w języku polskim i niemieckim.

Tablica z lapidarium

Znajduje się tu też nagrobek pradziadków kanclerz Niemiec Angeli Merkel. Emil Drange pełnił funkcję nadsekretarza rady miejskiej.

Nagrobek rodziny Drange

Udało się ocalić również nagrobek Franza Komnicka - jednego z największych przemysłowców w historii miasta.

Nagrobek Franza Komnicka

Pamięci poległych

11 listopada 1918 roku to ważna data w historii Polski. Jednak w tamtym czasie dla mieszkańców Elbląga nie było powodów do radości. Jako miasto należące do Prus stało po przegranej stronie I wojny światowej.
W okolicy można znaleźć kilka upamiętnień żołnierzy poległych w walkach w latach 1914 - 1918. To elbląskie znajduje się na terenie Ośrodka Sportów Wodnych "Fala" przy ulicy Wybrzeże Gdańskie. W latach 1906 - 1945 znajdował się tutaj, założony w roku 1877, Klub Wioślarski "Nautilus" i to nazwiska jego członków są wypisane na pomniku.

Pamiątkowy obelisk

Zbliżenie górnej części

Zbliżenie dolnej części

Historię klubu "Nautilus" i innych można przeczytać w tym artykule.

Elbląskie twarze cz. 3

Na budynku numer 61 przy ulicy Malborskiej znajdziemy twarz kobiecą. Cała elewacja jest interesująca lecz w nie najlepszym stanie.

Kamienica przy ulicy Malborskiej 61

Szczegół elewacji

Elbląskie twarze cz. 2

Kolejna twarz znajduje się nad wejściem do budynku nr 11 przy ulicy Mickiewicza.

Nie jest to jedyna tego typu na tym domu. Tuż pod dachem jest jeszcze jedna, tym razem kobieca twarz.

Elbląskie twarze cz.1

Wiele elbląskich budynków posiada na swoich elewacjach ozdoby w formie ludzkich twarzy lub całych postaci.
Jednym z takich domów jest ten położony na skrzyżowaniu ulic Malborskiej i Zagonowej. Są na nim umieszczone dwie twarze kobiece - jedna od strony wschodniej, druga od północnej.

Szczyt elewacji wschodniej

Szczyt elewacji północnej

Budynek z zewnątrz jest w bardzo złym stanie, spora część zdobień już nie istnieje. Ostatnio ocieplono w nim ścianę południową.

Elewacja wschodnia

Ozdoby wokół oken

Elewacja północna

Park Wojska Polskiego

Skwer pomiędzy ulicami 3. Maja, Bałuckiego i Oboźną nosi nazwę Parku Wojska Polskiego. Od strony 3. Maja stoi obelisk upamiętniający założenie parku. Na kamiennej podmurówce umieszczono sporych rozmiarów głaz z tablicą pamiątkową.

Pomnik z parku Wojska Polskiego

Słabo widoczny napis na tablicy brzmi "Park im. Wojska Polskiego oddany do użytku społeczeństwa w roku 1960 wysiłkiem garnizonu elbląskiego".

Zbliżenie tablicy

Ciekawostką jest, że naniesione przez wandala inicjały są jedynymi prawidłowo zapisanymi na dotychczas przeze mnie znalezionych elbląskich tablicach pamiątkowych.

WORD w Elblągu

W 2010 roku  przeprowadzono modernizację budynków należących do elbląskiego WORD-u. Po zakończonej inwestycji w pobliżu garaży umieszczono kamień z tablicą pamiątkową.

Kamień z tablicą

Tablica pamiątkowa

Pod nogami... cz. 28

Przed schodami wejściowymi do budynku nr 65 przy ulicy Bema znajduje się płytka z napisem "P. Jantzen Elbing". Była to firma produkująca między innymi dachówki. Tutaj można znaleźć jeden z prospektów tego przedsiębiorstwa. Warto zwrócić uwagę, że ulotka jest datowana na rok 1870.

Płytka z ulicy Bema

 Za informację podziękowania dla Darekk z Elbląga

Róża wiatrów z ulicy Browarnej

Kolejna róża wiatrów znajduje się na szczycie budynku nr 11 przy ulicy Browarnej. Na chorągiewce jest data "1902". Można zauważyć, że na róży brakuje litery oznaczającej kierunek wschodni.

Róża wiatrów z ulicy Browarnej

Jadwiga Romanowska

Dzisiaj mija 118 rocznica urodzin Jadwigi Romanowskiej - pielęgniarki, której imię nosi elbląska Szkoła Policealna popularnie zwana "Medykiem".
Nad wejściem do budynku szkoły przy ulicy Saperów 14E znajduje się tablica upamiętniającą patronkę szkoły.

Róża wiatrów

Tryton z ulicy Królewieckiej nie był jedyną różą wiatrów w Elblągu. Jedna z nich znajduje się na szczycie budynku nr 18 przy ulicy Winnej. jest na niej data 1899.

Róża wiatrów z ulicy Winnej

Elbląski tryton

Warszawiacy mają syrenkę, a w Elblągu można znaleźć trytona. Aby go zobaczyć trzeba udać się do EPWiK przy ulicy Królewieckiej. Znajduje się on nad wejściem do budynku i jest elementem róży wiatrów.
Wcześniej znajdował się na szczycie budynku od strony miasta ale po przebudowie w latach 2008-2010 został przeniesiony.

Tryton w roku 2005 (źródło: portel.pl autor: Kapibar)

Po przenosinach tryton nie ma już dolnej części z różą wiatrów, stracił także kawałek ogona.

Tryton w 2012 roku

Pomnik Odrodzenia

Co jakiś czas w lokalnej prasie powraca temat Pomniku Odrodzenia - w latach komunizmu symbolu tamtych czasów, obecnie reliktu i miejsca spotkań użytkowników deskorolek (chociaż ci też go opuścili po zbudowaniu skateparku).
Powstał w wyniku konkursu ogłoszonego w 1972 roku. Dotyczył on nie tylko samego pomnika lecz również przekształcenia placu w nowe centrum miasta. Środki na budowę pozyskiwano m.in. poprzez rozprowadzanie cegiełek[1] lub tak modny w tamtym okresie "czyn społeczny".

Autorem monumentu był Jan Siek z Krakowa a jego odsłonięcie nastąpiło 22 lipca 1975 roku.

Pomnik Odrodzenia w latach osiemdziesiątych [2]

Pomnik z mosiężnej blachy, kształtem przypomina powiewający na wietrze sztandar.

Pomnik od strony ulicy 1. Maja

Są na nim przedstawione najważniejsze wydarzenia z dziejów miasta. Z przodu można zobaczyć nawiązanie do bitwy pod Grunwaldem, przyjazd do Elbląg króla Kazimierza Jagiellończyka czy też zwycięstwo żołnierzy radziecko–polskich nad nazistami w 1945. Znajduje się tam również orzeł piastowski bez korony.

Król Kazimierz Jagiellończyk

Żołnierze polscy i radzieccy

Orzeł piastowski

Wojna polsko-krzyżacka

Trzydzieści lat PRL

Z tyłu znajdują się symbole nawiązujące do morskich tradycji Elbląga (kotwica, galeona Zygmunta Augusta) oraz związane z sojuszem robotniczo–chłopskim.

Pomnik od strony ulicy Grobla św. Jerzego

---

[1] Księga Elbląska cz. II pod redakcją J. Zaśkiewicza
[2] Fotografia autorstwa K. Nowalińskiego - S. Gierszewski Elbląg. Przeszłość i teraźniejszość