30 stycznia 2014

Ferdynand Schichau

Dzisiaj przypada dwusetna rocznica urodzin Ferdynanda Gottloba Schichaua. Człowiek ten w znaczący sposób wpłynął na rozwój Elbląga w XIX wieku a stworzone przez niego przedsiębiorstwo przetrwało do II wojny światowej.
Ferdynand Gottlob Schichau (źródło: Księga Elbląska)


Jego dzieciństwo nie wyróżniało się niczym szczególnym. W trakcie nauki w szkole zawodowej zauważono jego zdolności i Towarzystwo Przemysłowe, które ową szkołę prowadziło, poczyniło zwieńczone sukcesem starania o przyznanie mu państwowego stypendium. Dzięki temu mógł podjąć studia na berlińskiej Akademii Technicznej. Po jej ukończeniu wrócił do Elbląga i w wieku 23 lat otworzył warsztat, który dał początek największemu przedsiębiorstwu w regionie.
Początkowo Ferdynand zajmował się budową i naprawą maszyn parowych dla przemysłu, pras hydraulicznych i sprzętu rolniczego. Z czasem wybudował w naszym mieście stocznię, która produkowała okrętowe maszyny parowe, parowozy, statki pasażerskie i handlowe, pogłębiarki i holowniki. W późniejszym czasie zaczęto budować statki wojenne (przede wszystkim torpedowce) a ekspansja spowodowała, że otworzono filie w Gdańsku (obecny teren Stoczni Gdańskiej), Królewcu, Piławie (dzisiaj Bałtijsk) a nawet Rydze.
Schichau jest przykładem kapitalisty, który starał się rozsądnie ważyć korzyści własne i swoich pracowników. W 1849 roku, a więc w 12 lat po założeniu firmy, założył kasę chorych. Przynależność do niej była obowiązkowa, ale do każdej wpłaconej przez robotników marki Schichau dokładał jeszcze jedną. Wybudował osiedla dla pracowników stoczni, wspierał rozwój kultury w mieście, m.in. budowę teatru.
Mieszkał w tzw. "Białym Domu" - willi położonej naprzeciw głównego budynku stoczni (obecnie budynek A1 Alstomu przy ulicy Stoczniowej).
"Biały Dom". Po prawej stronie obecny budynek A1 Alstomu. (Źródło: Księga Elbląska)
Zmarł 23 stycznia 1896 roku a przedsiębiorstwo znalazło się w rękach jego zdolnego zięcia Karla Ziese.
Akt zgonu F. Schichaua (źródło: PFE)

18 listopada 1900 roku naprzeciwko willi Schichaua został odsłonięty pomnik upamiętniający przemysłowca. Autorem monumentu był Wilhelm Haverkamp.
Pomnik Schichaua (źródło: PFE) 
Pomnik na tle budynku stoczni (źródło: PFE)
Pomnik F. Schichaua przetrwał do końca 1945 r. W czasie walk o Elbląg, został zniszczony, przez wojska radzieckie. Ostał się jedynie postument, który przetrwał do lat 60-tych, potem został rozebrany.
W roku 1954, postać robotnika została szczęśliwie odnaleziona na złomowcu w Hamburgu. Wykupili ją i przewieźli do swojej rezydencji potomkowie rodziny Schichaua - szwedzka rodzina Carlson. Losy figury kobiecej są nieznane.
Figura robotnika z pomnika Schichaua (źródło: PFE)
W 2003 roku, w miejscu gdzie stała willa Schichaua postawiono obelisk upamiętniający przemysłowca a miejscu temu nadano nazwę Skwer Ferdynanda Schichaua.
Skwer Ferdynanda Schichaua
Obelisk z tablicą
Zbliżenie tablicy



25 stycznia 2014

Obelisk Romualda Traugutta

22 stycznia przy obelisku w Parku Traugutta odbyły się uroczystości upamiętniające 151. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Przy tej okazji sam obelisk zmienił nieco swój wygląd. Jak widać metalowa tablica poniżej popiersia Romualda Traugutta była uszkodzona i trudno było odczytać napis na niej.
Obelisk w 2010 roku
Obelisk w styczniu 2014 roku
Obecnie tablica znajduje się na samym dole obelisku i jest kamienna.
Nowa wersja tablicy
Oczyszczono również popiersie ostatniego dyktatora powstania.
Romuald Traugutt


W połowie wysokości kamienia umieszczono nową tablicę poświęconą Trauguttowi.
Nowa tablica

21 stycznia 2014

Katedra św. Mikołaja cz. 8

Ksiądz Andrzej Śliwiński był pierwszym biskupem diecezji elbląskiej. Po jego śmierci we wrześniu 2009 roku pochowano go w przygotowanej krypcie, zwanej "kryptą biskupów". Znajduje się ona w południowo-wschodnim narożniku katedry pod nawą boczną.
Napis nad wejściem
Mozaika na ścianie bocznej
Miejsce pochówku biskupa
Tablica nagrobna






13 stycznia 2014

Katedra św. Mikołaja cz. 7

Setny post na blogu :)
Jedną z ciekawostek katedry jest zamek przy zachodnich drzwiach wejściowych. Jest on solidnie zbudowany ale bardziej interesująca jest data na nim. Otóż według niej zamek ma 149 lat a jego wytwórcą był człowiek o inicjałach E.B.
Zamek z katedry

6 stycznia 2014

Kościół Trzech Króli

Kościół Trzech Króli był główną świątynią Nowego Miasta Elbląga, założonego w 1337 roku. Pierwsze informacje o tej świątyni pochodzą z roku 1341. Pierwotnie kościół posiadał wieżę oddzieloną od głównego budynku, gdyż zabrakło środków na pomyślaną z rozmachem budowlę.
Stary kościół Trzech Króli (źródło: PFE)

Stary kościół - widok od południa wg. J.H. Amelunga (źródło: PFE)
W wyniku reformacji świątynia przeszła w posiadanie zwolenników Lutra.
Z biegiem czasu okazało się, że kościół jest za stary i zbyt mały aby pomieścić wiernych. 6. czerwca 1881 r. w starym kościele odbyła się ostatnia msza a 17. marca 1885 r. odbyło się uroczyste poświęcenie przez gdańskiego generalnego superintendenta D. Taube.
Nowy kościół został zbudowany w stylu nowogotyckim z charakterystyczną wąską lecz wysoką (67 metrów) wieżą.
Nowy kościół - widok od strony południowej (źródło: PFE)
Zdjęcie lotnicze ukazujące lokalizację kościoła (źródło: PFE)
W trakcie działań wojennych kościół został uszkodzony jednak stopień zniszczeń umożliwiał jego odbudowę. Niestety, ówczesne władze państwowe, pomimo wszelkich starań o jego ocalenie. Ołtarz został przeniesiony do kościoła św. Mikołaja, natomiast dwa z czterech dzwonów trafiły do kościoła św. Wojciecha. Trzeci dzwon, który miał być przetopiony w trakcie wojny, obecnie znajduje się w kościele św. Leonarda w Stuttgarcie. Los czwartego nie jest pewny ale prawdopodobnie został przetopiony na potrzeby wojenne.
Prezbiterium nowego kościoła (źródło: PFE)
Obecnie jedynymi pozostałościami po kościele jest kilka cegieł z napisem "Spittelhof", które można znaleźć na trawniku pomiędzy ulicami Giermków, Ślusarską i Szkolną.
Cegły z fundamentów kościoła
Zbliżenie na napis z cegły
Link do wątku na PFE: http://www.forum.eksploracja.pl/viewtopic.php?f=44&t=20164
Opis kościoła na stronie Elbląg - moje miasto: http://www.elblag-moje-miasto.pl/trzechkroli.htm

Bibliografia:
Józefczyk M. Elbląg i okolice 1397 - 1956. Chrześcijaństwo w tyglu dwu totalitaryzmów, Elbląg 1998


4 stycznia 2014

Katedra św. Mikołaja cz. 6

Niedaleko tablicy poświęconej mieszkańcom Kresów Wschodnich znajduje upamiętnienie dotyczące zesłanych na Sybir. 


Tablica pamięci Sybiraków.


2 stycznia 2014

Katedra św. Mikołaja cz. 5

Na ścianie pod chórem znajduje się tablica upamiętniająca podniesienie kościoła do rangi katedry oraz ingres pierwszego biskupa elbląskiego Andrzeja Śliwińskiego.

Tablica upamiętniająca podniesienie do rangi katedry
Inne upamiętnienie tego wydarzenia znajdowało się na zewnątrz kościoła, na ścianie od strony ulicy Stary Rynek.
Nieistniejące upamiętnienie podniesienia do rangi katedry (źródło: elblag24.pl)