Ferdynand Schichau

Dzisiaj przypada dwusetna rocznica urodzin Ferdynanda Gottloba Schichaua. Człowiek ten w znaczący sposób wpłynął na rozwój Elbląga w XIX wieku a stworzone przez niego przedsiębiorstwo przetrwało do II wojny światowej.

Ferdynand Gottlob Schichau (źródło: Księga Elbląska)

Jego dzieciństwo nie wyróżniało się niczym szczególnym. W trakcie nauki w szkole zawodowej zauważono jego zdolności i Towarzystwo Przemysłowe, które ową szkołę prowadziło, poczyniło zwieńczone sukcesem starania o przyznanie mu państwowego stypendium. Dzięki temu mógł podjąć studia na berlińskiej Akademii Technicznej. Po jej ukończeniu wrócił do Elbląga i w wieku 23 lat otworzył warsztat, który dał początek największemu przedsiębiorstwu w regionie.
Początkowo Ferdynand zajmował się budową i naprawą maszyn parowych dla przemysłu, pras hydraulicznych i sprzętu rolniczego. Z czasem wybudował w naszym mieście stocznię, która produkowała okrętowe maszyny parowe, parowozy, statki pasażerskie i handlowe, pogłębiarki i holowniki. W późniejszym czasie zaczęto budować statki wojenne (przede wszystkim torpedowce) a ekspansja spowodowała, że otworzono filie w Gdańsku (obecny teren Stoczni Gdańskiej), Królewcu, Piławie (dzisiaj Bałtijsk) a nawet Rydze.
Schichau jest przykładem kapitalisty, który starał się rozsądnie ważyć korzyści własne i swoich pracowników. W 1849 roku, a więc w 12 lat po założeniu firmy, założył kasę chorych. Przynależność do niej była obowiązkowa, ale do każdej wpłaconej przez robotników marki Schichau dokładał jeszcze jedną. Wybudował osiedla dla pracowników stoczni, wspierał rozwój kultury w mieście, m.in. budowę teatru.
Mieszkał w tzw. "Białym Domu" - willi położonej naprzeciw głównego budynku stoczni (obecnie budynek A1 Alstomu przy ulicy Stoczniowej).

"Biały Dom". Po prawej stronie obecny budynek A1 Alstomu. (Źródło: Księga Elbląska)

Zmarł 23 stycznia 1896 roku a przedsiębiorstwo znalazło się w rękach jego zdolnego zięcia Karla Ziese.

Akt zgonu F. Schichaua (źródło: PFE)

18 listopada 1900 roku naprzeciwko willi Schichaua został odsłonięty pomnik upamiętniający przemysłowca. Autorem monumentu był Wilhelm Haverkamp.

Pomnik Schichaua (źródło: PFE) 

Pomnik na tle budynku stoczni (źródło: PFE)

Pomnik F. Schichaua przetrwał do końca 1945 r. W czasie walk o Elbląg, został zniszczony, przez wojska radzieckie. Ostał się jedynie postument, który przetrwał do lat 60-tych, potem został rozebrany.
W roku 1954, postać robotnika została szczęśliwie odnaleziona na złomowcu w Hamburgu. Wykupili ją i przewieźli do swojej rezydencji potomkowie rodziny Schichaua - szwedzka rodzina Carlson. Losy figury kobiecej są nieznane.

Figura robotnika z pomnika Schichaua (źródło: PFE)

W 2003 roku, w miejscu gdzie stała willa Schichaua postawiono obelisk upamiętniający przemysłowca a miejscu temu nadano nazwę Skwer Ferdynanda Schichaua.

Skwer Ferdynanda Schichaua

Obelisk z tablicą

Zbliżenie tablicy