14 listopada 2014

Elbląskie twarze cz. 10

Na budynku nr 19 przy ulicy Mickiewicza możemy znaleźć dwie twarze. Pierwsza znajduje się nad drzwiami wejściowymi. Jej kształt oraz sumiasty wąs budzą we mnie skojarzenia z maską Guya Fawkesa.

Po lewej stronie można zobaczyć stare oznaczenie z numerem budynku i skrótem "MZBM" - Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych.

Druga twarz znajduje się na szczycie ściany frontowej. Jest to też twarz męska, choć z dołu trudno jest to potwierdzić.

6 listopada 2014

Katedra św. Mikołaja cz. 9

Na północnej ścianie katedry można zobaczyć epitafium burmistrza elbląskiego Walentego Boedeckera. Obecnie jego centrum wypełnia portret kardynała Stanisława Hozjusza, biskupa warmińskiego. Po bokach w formie alegorycznych figur przedstawione są Iustitia (Sprawiedliwość) i Prudentia (Roztropność). Nad obrazem umieszczona jest łacińska sentencja "Mors spes altera vitae" ("Śmierć drugą nadzieją życia"). Na zwieńczeniu znajduje się kościotrup, z którego wyrasta trawa. Na samym szczycie jest tondo (okrągła płaskorzeźba) przedstawiająca kobietę z dziećmi.
Epitafium Walentego Boedeckera
Pod obrazem znajduje się napis dotyczący ostatniej renowacji upamiętnienia.

10 października 2014

Elbląg do Pomorza

W wyniku reformy administracyjnej z początkiem 1999 roku Elbląg stał się jednym z miast województwa warmińsko-mazurskiego. Decyzja ta nie znalazła poparcia wśród mieszkańców. 10 października przeprowadzono konsultacje społeczne, w których elblążanie chcieli zmienić niekorzystną dla nich sytuację. Wysoka frekwencja (prawie 45%) i zdecydowane poparcie dla przyłączenia się do Pomorza (98,7%) nie były wystarczającym argumentem i cały wysiłek został zmarnowany.
Pomimo, że konsultacje przeprowadzono podobnie jak wybory, to nie obowiązywała cisza wyborcza. Osobom, które opuszczały lokale wręczano takie naklejki, jak na zdjęciu.

9 października 2014

Erich Brost

W dniu wczorajszym przypadła dziewiętnasta rocznica śmierci Ericha Brosta. Jego biogram można przeczytać na stronie Biblioteki Elbląskiej. Natomiast na ścianie budynku muzeum od strony dziedzińca można zobaczyć poświęconą mu tablica pamiątkowa.
Tablica z dziedzińca muzeum

15 września 2014

Pocztówka dźwiękowa

Dzisiaj nieco nietypowo. Zamiast tablic i tym podobnych pocztówka dźwiękowa nagrana w Elblągu.

Na awersie znajduje się rysunek zamku malborskiego. Na pocztówce zarejestrowano dwie piosenki  - "Pocałuj mnie" oraz "Murzynki" w wykonaniu zespołu z Pysznicy (wsi w pobliżu Stalowej Woli).
Na rewersie jest miejsce na adres i wiadomość.

Ponadto jest tam informacja o producencie pocztówki. Była to firma L. Praśniewskiego, która miała swoją siedzibę przy ulicy Toruńskiej 2.


21 sierpnia 2014

To już dwa lata

Dawna kaplica cmentarna - obecnie cerkiew w Parku Traugutta

Dzisiaj mijają dwa lata od kiedy na blogu zaczęły się pojawiać wpisy dotyczące tablic pamiątkowych, pomników oraz innych elementów prezentujących historię Elbląga. Ostatnio nie było zbyt wiele wpisów, jednak powinno się to zmienić.
Trochę liczb na podsumowanie tego okresu:
Zamieściłem 116 postów, z czego 8 dotyczyło tablic w Erlangen. Najdłuższa seria to "Pod nogami..." - jest w niej 27 postów. Blog odwiedziło 5520 osób. Najwięcej osób (103) zobaczyło post Historia Elbląga cz. 7
We wszystkich wpisach znalazły się 264 zdjęcia.
Powiązaną z blogiem stronę na Google+ odwiedziło 5090 osób.
Od 1 lipca 2013 roku działa FP na Facebooku. Obecnie ma 105 fanów. Natomiast sam blog lubi 19 osób.
Krótkie podsumowanie, ale mam nadzieję, że za rok będę mógł zrobić kolejne i będzie wyglądało jeszcze lepiej.

21 lipca 2014

Żeglarz z ulicy Portowej

Na budynku Zarządu Portu przy ulicy Portowej 1 znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca żeglarza  płynącego w kodze, która na początku istnienia Elbląga była jego symbolem umieszczonym na oficjalnej pieczęci miasta.
Żeglarz z ulicy Portowej
Na chorągiewce u szczytu masztu umieszczona jest data "1936". Poniżej znajduje się krzyż, przypominający maltański. Postać żeglarza jest przedstawiona zgodnie z obowiązującym na terenie Prus w tamtym czasie kanonem - wysoki, umięśniony, pewny siebie. Autorką płaskorzeźby jest Erna Becker-Kahns - artystka pochodząca z Kolonii. Inne jej dzieła to między innymi koń na budynku apteki przy ulicy 1. Maja czy też figurki z budynku ZSG przy ulicy Królewieckiej.

6 czerwca 2014

Jan Paweł II w Elblągu

6 czerwca 1999 roku miało miejsce najważniejsze wydarzenie w dotychczasowej historii diecezji elbląskiej. W trakcie VII pielgrzymki do Polski papież Jan Paweł II odprawił mszę na elbląskim lotnisku.
Awers karty uczestnictwa
Rewers karty z mapą
Wizyta Ojca Świętego został kilkukrotnie upamiętniona. W pierwszą rocznicę w Parku Traugutta postawiono wysoki metalowy krzyż.
Krzyż papieski w Parku Traugutta
W czerwcu 2001 roku przy katedrze św. Mikołaja od strony ulicy Mostowej odsłonięto pomnik.
Pomnik przy katedrze
W samej katedrze jest tablica na której wymieniono polskich królów, którzy odwiedzili Elbląg. Jest też tam informacja o wizycie papieża.
W ramach przygotowań do wizyty wybudowano też tunel którym można przejść z dworca PKP na Zatorze. Krótki artykuł o tej budowie można znaleźć w Księdze Elbląskiej.
Również tam jest opis wizyty wraz historią przygotowań.

27 maja 2014

Oblicza króla Kazimierza

Wśród królów polskich najbardziej znaczącym dla Elbląga był Kazimierz Jagiellończyk. On to w roku 1457 wydał tzw. wielki przywilej, który znacząco powiększył posiadania ziemskie miasta, rozszerzył uprawnienia samorządowe oraz rozpoczął proces łączenia Starego i Nowego Miasta Elbląg w jedno. Z tego powodu został on upamiętniony w kilku miejscach. Jednak wizerunki władcy różnią się od siebie znacząco.

Pierwszy z nich to płaskorzeźba z Pomniku Odrodzenia. Przedstawia ona króla siedzącego na tronie.
Fragment Pomnika Odrodzenia
Na terenie II LO, którego Kazimierz Jagiellończyk jest patronem znajduje się popiersie. Zostało ono wyrzeźbione przez Waldemara Cichonia.
Popiersie przy II LO

Tył pomnika
Podpis autora
Drugie popiersie umieszczone jest przy Placu Kazimierza Jagiellończyka.
Popiersie z Placu Jagiellończyka
W zeszłym roku  można było zobaczyć na chodnikach w centrum miasta graffiti związane z historią Elbląga. Wśród nich był m.in. wizerunek Jagiellończyka wzorowany na powyższym popiersiu. Był to element akcji pod nazwą "Histokafle"
Król w wersji "chodnikowej"

17 maja 2014

Elbląskie twarze cz. 9

Kolejny wpis z serii "Elbląskie twarze" będzie dotyczył obecnego budynku Urzędu Miasta przy ulicy Łączności 1. Przed wojną znajdowała się tam "Heinrich von Plauen Schule".
Postacie pojawiające się na ścianach budynku są raczej nietypowe. Oprócz samych twarzy można tam znaleźć również wyobrażenia istot podobnych do syren, lecz z dwoma ogonami.
Twarze ze ściany od strony zewnętrznego parkingu

Twarze od strony wewnętrznego parkingu


Jak widać na powyższym zdjęciu jedna z płaskorzeźb jest pozbawiona twarzy, co daje dosyć groteskowy efekt.
Zbliżenie ma męską twarz ze ściany od strony zewnętrznego parkingu.

6 maja 2014

Rocznicowe upamiętnienia cz. 3

Ostatnie upamiętnienie to znajdujący się na budynku nr 6 przy ulicy Polnej namalowany herb Elbląga, a pod nim liczba "750". Malunek wyraźnie ma już swoje lata i wygląda jakby ktoś próbował go zmyć z elewacji.


28 kwietnia 2014

Rocznicowe upamiętnienia cz. 2

Przy ulicy Krótkiej w pobliżu postoju taksówek można znaleźć kolejny kamień rocznicowy. Jest na nim data "1987" (750 rocznica założenia miasta) oraz stylizowana litera "J" z wplecionymi w nią dwoma krzyżami maltańskimi. Napis jest słabo widoczny. Według "Księgi Elbląskiej cz.2" J. Zaskiewicza kamień został tam umieszczony przez Towarzystwo Kulturalne "Jaszczur".
Kamień z ulicy Krótkiej

23 kwietnia 2014

Rocznicowe upamiętnienia cz. 1

11 kwietnia rozpoczęły się oficjalne obchody siedemset siedemdziesiątej siódmej rocznicy założenia Elbląga. Warto jednak w mieście poszukać pozostałości po poprzednich jubileuszach.
Najstarszą pamiątką jest kamień przy ulicy Pocztowej. Jest na nim data "1837" - w tym roku wypadło sześćsetlecie Elbląga. Rosnący obok niego dąb został posadzony z tej samej okazji.
Kamień rocznicowy
Rocznicowy dąb
 Do momentu remontu drogi 503 napis na kamieniu był widoczny z chodnika. Obecnie jest on widoczny tylko od strony ulicy.
Źródło: Google Maps

3 kwietnia 2014

Ulica Fabryczna 26

Nad drzwiami wejściowymi do bloku numer 26 przy ulicy Fabrycznej znajdowała się data wybudowania tego domu wyrzeźbiona w drewnie. Znajdowała się bo w ramach wymiany ten element został zastąpiony szybą osadzoną w brązowej, metalowej framudze.
Wejście do budynku
Zbliżenie na datę
Obecnie to wygląda tak:
Źródło: Mapy Google


17 marca 2014

Elbląskie twarze cz. 8

Przy ulicy 3. Maja 13 znajduje się niewysoki piętrowy budynek. Obecnie jest tam restauracja, ale wcześniej był m.in. sklep sportowy.
Budynek przy ulicy 3. Maja 13

Na jego ścianach można znaleźć kilka portretów. Nad każdym oknem od strony zachodniej znajduje się mała rzeźba głowy.
Rzeźba znad okna
Nad oknami umieszczonymi nad frontowym wejściem znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca kobiecą głowę.
Twarz znad wejścia
Na południowej ścianie znajdują się dwie bliźniacze płaskorzeźby. Przedstawiają one dwie postacie (sądząc po skrzydłach to cherubiny).
Płaskorzeźba z południowej ściany

14 marca 2014

Żołnierze Wyklęci

1. marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Z tej okazji w Elblągu odsłonięto tablicę im poświęconą. Została ona umieszczona jako element pomnika żołnierzy AK przy ulicy Grota Roweckiego.
Tablica ku pamięci "Żołnierzy Wyklętych"
Również rondo na zbiegu ulic Kościuszki, Agrykola i Chrobrego będzie nosiło nazwę "Żołnierzy Wyklętych".

5 marca 2014

Elbląskie twarze cz. 7

Na budynku przy ulicy Żeromskiego 15 znajdują się kolejne płaskorzeźby przedstawiające postacie mężczyzny i kobiety.
Pomiędzy oknami pierwszego piętra jest wizerunek rycerza z mieczem i tarcza, na której umieszczono datę '1906'.
Rycerz z ulicy Żeromskiego 15.
Na poziomie drugiego piętra jest kobieta w kuchennej scenerii. Wygląda na nieco znudzoną, może czeka na powrót 'męża' z wyprawy wojennej?
Kobieta z ulicy Żeromskiego 15.

27 lutego 2014

Elbląskie twarze cz. 6

Na budynku przy ulicy Panieńskiej 16 nad wejściem oraz pomiędzy oknami parteru i pierwszego piętra można znaleźć nieco nietypowe twarze. Są one dosyć abstrakcyjne i bardziej przypominają maski niż portrety.
Budynek przy ulicy Panieńskiej 16
Twarze znad wejścia
Na bocznej ścianie budynku można również zobaczyć starą reklamę Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego. Pomimo upływu lat wygląda ona jakby wykonano ją całkiem niedawno.
Reklama WPHW

18 lutego 2014

Elbląskie twarze cz. 5

Na budynku przy ulicy Malborskiej 13 można znaleźć nie tylko anielskie twarze, lecz także dwie postacie.

Budynek przy ulicy Malborskiej 13
Pomiędzy oknami pierwszego i drugiego piętra znajdują się cztery płaskorzeźby z twarzami cherubinów. Są one umieszczone na skrajnych stronach elewacji.


Na środku elewacji znajdują się dwie płaskorzeźby. Z lewej strony jest to przedstawienie kobiety - opiekunki domowego ogniska z rogiem obfitości w ręku i kołowrotkiem w tle.
Płaskorzeźba kobiety
Z prawej strony jest mężczyzna - robotnik z młotem w ręku a na drugim planie są kominy fabryczne.
Płaskorzeźba mężczyzny



30 stycznia 2014

Ferdynand Schichau

Dzisiaj przypada dwusetna rocznica urodzin Ferdynanda Gottloba Schichaua. Człowiek ten w znaczący sposób wpłynął na rozwój Elbląga w XIX wieku a stworzone przez niego przedsiębiorstwo przetrwało do II wojny światowej.
Ferdynand Gottlob Schichau (źródło: Księga Elbląska)


Jego dzieciństwo nie wyróżniało się niczym szczególnym. W trakcie nauki w szkole zawodowej zauważono jego zdolności i Towarzystwo Przemysłowe, które ową szkołę prowadziło, poczyniło zwieńczone sukcesem starania o przyznanie mu państwowego stypendium. Dzięki temu mógł podjąć studia na berlińskiej Akademii Technicznej. Po jej ukończeniu wrócił do Elbląga i w wieku 23 lat otworzył warsztat, który dał początek największemu przedsiębiorstwu w regionie.
Początkowo Ferdynand zajmował się budową i naprawą maszyn parowych dla przemysłu, pras hydraulicznych i sprzętu rolniczego. Z czasem wybudował w naszym mieście stocznię, która produkowała okrętowe maszyny parowe, parowozy, statki pasażerskie i handlowe, pogłębiarki i holowniki. W późniejszym czasie zaczęto budować statki wojenne (przede wszystkim torpedowce) a ekspansja spowodowała, że otworzono filie w Gdańsku (obecny teren Stoczni Gdańskiej), Królewcu, Piławie (dzisiaj Bałtijsk) a nawet Rydze.
Schichau jest przykładem kapitalisty, który starał się rozsądnie ważyć korzyści własne i swoich pracowników. W 1849 roku, a więc w 12 lat po założeniu firmy, założył kasę chorych. Przynależność do niej była obowiązkowa, ale do każdej wpłaconej przez robotników marki Schichau dokładał jeszcze jedną. Wybudował osiedla dla pracowników stoczni, wspierał rozwój kultury w mieście, m.in. budowę teatru.
Mieszkał w tzw. "Białym Domu" - willi położonej naprzeciw głównego budynku stoczni (obecnie budynek A1 Alstomu przy ulicy Stoczniowej).
"Biały Dom". Po prawej stronie obecny budynek A1 Alstomu. (Źródło: Księga Elbląska)
Zmarł 23 stycznia 1896 roku a przedsiębiorstwo znalazło się w rękach jego zdolnego zięcia Karla Ziese.
Akt zgonu F. Schichaua (źródło: PFE)

18 listopada 1900 roku naprzeciwko willi Schichaua został odsłonięty pomnik upamiętniający przemysłowca. Autorem monumentu był Wilhelm Haverkamp.
Pomnik Schichaua (źródło: PFE) 
Pomnik na tle budynku stoczni (źródło: PFE)
Pomnik F. Schichaua przetrwał do końca 1945 r. W czasie walk o Elbląg, został zniszczony, przez wojska radzieckie. Ostał się jedynie postument, który przetrwał do lat 60-tych, potem został rozebrany.
W roku 1954, postać robotnika została szczęśliwie odnaleziona na złomowcu w Hamburgu. Wykupili ją i przewieźli do swojej rezydencji potomkowie rodziny Schichaua - szwedzka rodzina Carlson. Losy figury kobiecej są nieznane.
Figura robotnika z pomnika Schichaua (źródło: PFE)
W 2003 roku, w miejscu gdzie stała willa Schichaua postawiono obelisk upamiętniający przemysłowca a miejscu temu nadano nazwę Skwer Ferdynanda Schichaua.
Skwer Ferdynanda Schichaua
Obelisk z tablicą
Zbliżenie tablicy