Polski Elbląg
Zdobywanie miasta trwało blisko 3 tygodnie, a efektem zaciętości oporu obrońców było zniszczenie ponad 70% zabudowy miasta, przy czym niewiele ucierpiały zakłady przemysłowe. Ze Starego Miasta pozostało tylko 10 % pierwotnej zabudowy[42]. Dodatkowo dewastacji dopełniło wywiezienie cegieł na odbudowę Warszawy i Gdańska.
Tworzenie polskiej administracji na Ziemiach Odzyskanych powierzono grupom operacyjnym. W Elblągu działała Morska GO[43]. 19 maja 1945 roku radziecka komendantura wojskowa przekazała symboliczne klucze do miasta Zarządowi Miejskiemu, a 7 lipca po utworzeniu województwa gdańskiego Elbląg stał się jego częścią[44].
W roku 1949 doszło do pożaru w dawnych zakładach Schichaua, wtedy działających pod nazwą Zakłady Mechaniczne im. Karola Świerczewskiego. Wykorzystano ten fakt jako powód do represji[45]. Przypomina o tym kamienny obelisk z tablicą, stojący przy Skwerze Ofiar Sprawy Elbląskiej.
Lata powojenne to okres odbudowy i rozwoju przemysłu w Elblągu. Powstało wiele nowych zakładów, m.in. Fabryka Domów, Elbląski Kombinat Budowniczy, Zakłady Armatury Samochodowej[46]. Miasto zyskiwało nowe tereny, np. park Wojska Polskiego udostępniony dla mieszkańców w 1960. W 1966 roku z okazji tysiąclecia Państwa Polskiego oddano do użytku kilka szkół oraz park im. Romualda Traugutta w miejscu dawnych cmentarzy św. Marii i św. Anny.
Elbląga nie ominęły również wydarzenia grudnia 1970. Pracownicy „Zamechu” przyłączyli się do protestów stoczniowców z Wybrzeża. Nie obeszło się bez ofiar. W mieście zastrzelono Mariana Sawicza, w Trójmieście zginęli dwaj elblążanie – Zbyszek Godlewski i Waldemar Rebinin[47].
Rok 1975 był jubileuszem trzydziestolecia istnienia PRL, przynależności do województwa gdańskiego oraz pierwszym rokiem istnienia województwa elbląskiego. Znalazło to również swoje odbicie w postaci dat na Pomniku Odrodzenia.
W roku 1977, po dwóch latach budowy, baza obiektów sportowych w mieście powiększyła się o halę sportową przy ulicy Kościuszki.
1 stycznia 1999 roku z mapy administracyjnej Polski zniknęło województwo elbląskie.
Znaczącym dla elblążan wydarzeniem była wizyta papieża Jana Pawła II dnia 6 czerwca 1999 roku w trakcie jego VI Pielgrzymki do Ojczyzny. Na pamiątkę tego w roku 2000 postawiono w parku Traugutta Krzyż Papieski, zaś w drugą rocznicę jego pobytu odsłonięto pomnik przy katedrze św. Mikołaja.
Od lat siedemdziesiątych trwają równolegle prace archeologiczne i restauracyjne na terenie Starego Miasta. Na szczęście udało się uniknąć stworzenia na tym terenie blokowiska, tak jak to się stało w Malborku. Przyjęto koncepcję odtwarzania budynków w ich średniowiecznym rozplanowaniu, lecz o raczej nowoczesnych fasadach. Świadectwem ciągłości procesu odbudowy są liczne upamiętnienia z datami renowacji lub powstania zabudowań.
[42] S. Gierszewski, op. cit., s. 200.
[43] Ibidem, s. 119.
[44] Ibidem, s. 119.
[45] Historia Elbląga pod red. prof. A. Grotha, t. V cz. 1, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk 2006, s. 51-55.
[46] F. Mamuszka, Elbląg i okolice. Informator krajoznawczy, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1978, s. 47-48.
[47] Historia Elbląga, op. cit., s. 269.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz